Kunst|
Inleiding expositie IJSSEL² 30 september t/m 25 november 2016
Ruimte voor de Rivier graaft geulen langs de IJssel en maakt een nieuwe dijk. De uiterwaarden worden breder, het water krijgt meer ruimte. De hoogte van het water zal bij overstroming 10 cm. lager uitkomen. Dit zijn slechts een paar van de maatregelen die worden genomen om de gevaren bij overstroming in de toekomst te beperken. Tijdens het bouwrijp maken van Assenrade I is in 2012 een klokbeker met schaal uit de klokbekercultuur(2700-2100 voor Chr.)gevonden. Ook is in de midden-bronstijd (1500-1100 voor Chr.) een complete huisplattegrond opgegraven. Deze en meer vondsten geven aan dat er in het verleden op deze plek in verschillende tijdperken mensen woonden. De gebruikte materialen komen uit de gebieden zelf. Het belang van de natuur en een evenwichtige waterhuishouding, rekening houden met klimaatverandering spelen bij Ruimte voor de Rivier de hoofdrol. Bij Assenrade ligt het accent op de veranderingen ten behoeve van bewoning voor de mens en zijn gebruiken. De klei, zoals in oud keramiek, wordt nu geconfronteerd met de hedendaagse lasertechniek. Deze expositie is in samenwerking met collega-kunstenaar Edith Koridon. Te zien t/m 25 november 2016.
Ruimte voor de Rivier I 2013-2016 Rondom het Project ‘Ruimte voor de Rivier’ is een unieke samenwerking ontstaan tussen het Waterschap Drents Overijsselse Delta en beeldend kunstenaar Wilma Wilbrink. Eind 2016 zal het project zo goed als afgerond zijn. Ter gelegenheid hiervan zal in 2017 dit kunstwerk, geïnspireerd door ‘Ruimte voor de Rivier’, als installatie een rondgang maken langs prominente Zwolse gebouwen. Een maand lang, per gebouw, zal haar installatie geëxposeerd worden. De klei die de kunstenaar gebruikt is afkomstig uit de nieuwe dijk van het Ruimte voor de Rivierproject bij Spoolde/Zwolle. Het kunstwerk ‘Ruimte voor de Rivier I’ toont de kracht van het water en de dreiging van een overstroming. Het werk is vervaardigd uit oorspronkelijke rivierklei uit de nieuwe dijk bij de IJssel. De vorm van de kleiplaatjes is ontstaan door de natuur haar werk te laten doen. De hoogte van het werk, een verwijzing naar de NAP-meter, is afhankelijk van de hoogte waarop het water zou komen bij een overstroming op de specifieke locatie. Op sommige plekken in Zwolle meer dan 6 meter hoog. Het werk wordt per locatie, zo mogelijk, aangepast aan de thematiek van de organisatie en het vloeroppervlak dat beschikbaar is om het ‘water’ te laten stromen. Iedere locatie dus een uniek werk. De hoogte van deze installatie in het stadhuis van Hattem is aangepast aan de hoogte die het water bij een overstroming in Assenrade zou komen, maximaal 2,5 meter hoog. Het stadhuis zelf zal droog blijven. Het belang van de natuur en een evenwichtige waterhuishouding, rekening houden met klimaatverandering spelen bij dit project de hoofdrol. De spanning, tussen enerzijds kracht, beweging, de natuur en anderzijds de kwetsbaarheid van het land en een duurzame aanpak. Het doel is bezoekers mee te nemen in de kracht van het water en de natuur. Van strijd tegen het water naar meer samenwerking met de natuur, een nieuwe manier als antwoord op het stijgende water. De kijker bewust maken van het project Ruimte voor de Rivier, het belang van de dijken en de rol van het Waterschap hierin.
Ruimte voor de Rivier II 2016 Het werk ‘Ruimte voor de Rivier II’ verbeeldt vooral de kwetsbaarheid. Ook is het een verwijzing naar de NAP-meter. De vorm van de kleiplaatjes is ontstaan door de natuur haar werk te laten doen. De plaatjes zijn aan de lucht gedroogd. De meest kwetsbare vorm van het kunstwerk is wanneer de plaatjes klei rechtstreeks aan de muur bevestigd worden. Het eerste exemplaar is door de kunstenaar zelf geïnstalleerd bij WIJZIJNbouwmanagers in Zwolle; het werk zal in beperkte oplage worden uitgevoerd.
Vondsten 2013-2016
Deze installatie laat een zoektocht zien naar het evenwicht tussen het maken van de mens en de omgang met de aarde. Aanleiding is de vondst van een klokbeker met schaal uit de klokbekercultuur (2700-2100 voor Chr.) Tijdens het bouwrijp maken van Assenrade I is in 2012 een klokbeker met schaal uit de klokbekercultuur (2700-2100 voor Chr.) gevonden (te zien in het Voerman Museum Hattem). Ook is een complete huisplattegrond opgegraven daterend uit de Midden-Bronstijd (1500-1100 voor Chr.) Deze en meer vondsten geven aan dat er in het verre verleden op deze plek in verschillende tijdperken mensen woonden.
De versieringen zijn in hoofdzaak uitgevoerd met behulp van een kerfspatel. Kenmerkend zijn de symmetrische opbouw. De versieringen zijn gemaakt door middel van herhalen, alterneren en spiegelen. ‘Toen ik 3 jaar geleden aan dit project begon en de woorden Hattem en klokbeker ging googelen, kwam onderstaande linker afbeelding in beeld. In mijn enthousiasme ben ik er gelijk aan begonnen. Achteraf bleek dat dit de vorm is van een Europese klokbeker, daarom staat hier ook een klokbeker in afwijkende vorm (foto ernaast)’
Ambachtelijke rivierklei en hedendaagse lasertechniek Om de verbinding te maken met de huidige tijd is voor de versieringen een hedendaagse techniek toegepast, de lasertechniek. Een computergestuurde lasersnijder zorgt dat de exacte computertekeningen in de ambachtelijke Hattemse klei gebrand worden. De resultaten laten verrassende technische effecten zien, maar ook de pure aarde; ze gaan over handmatig versus machinaal/digitaal. De mate van kleur, glans en verglazing wordt bereikt door de verschillende sterktes waarmee de laser in de klei brandt. Veel schaaltjes zijn massief, om de aarde in het aardewerk te benadrukken.
Rivierschelpen Regelmatig zijn witte stukjes in de gebakken klei te zien. Dit zijn de restanten van rivierschelpen. Door de aarde zo weinig mogelijk te zuiveren, blijven ze zichtbaar.
De vondsten in de installatie zijn het resultaat van het maken van een verbinding tussen de historische klokbeker en de nieuwbouwwijk die op deze plek ontstaat. Een evenwicht zoeken tussen het maken van de mens vroeger en nu. Want dat we willen maken, hoort bij ons menszijn. Wat maken we op deze aarde? Wat maken we van deze aarde? Deze vragen worden onderzocht in de objecten die iets vertellen over de nieuwbouwwijk Assenrade. Assenrade als voorbeeld van wat we maken van deze aarde. Het thema maken op aarde wordt zeer tastbaar door het gebruik van klei uit de wijk Assenrade zelf. Elk object biedt een ander evenwicht, qua vorm, qua materiaal, qua tekens, qua tijdslijn. Soms is het evenwicht heel sterk, soms heel broos. Hoe meer letterlijke aarde hoe meer kwetsbare scheuren. Hoe meer nieuwbouwtekeningen, hoe meer rechte structuren. Maar de aarde blijft zichtbaar.
Volle Middeleeuwen (1050-1450) Uit deze periode zijn enkele scherven van kogelpotaardewerk aangetroffen die wijzen op mogelijke
Grafkuil De klokbeker en schaal zijn gevonden in een grafkuil, binnen een greppel. Ook zijn er o.a. vuurstenen gevonden. Er zijn vage aanwijzingen, dat dit het graf is geweest van een kind. Op onderstaande foto zijn ook de grondlagen goed te zien.
Hattemer aardewerk 2013-2016 Deze tegelcollectie is ontstaan als onderzoek voor de installatie Vondsten. De klokbeker werd met o.a. de kerfspatel en vingers versierd. Om de verbinding te maken met de huidige tijd is voor de bewerking van de klei uit Assenrade een hedendaagse techniek toegepast, de lasertechniek. De lasersnijder zorgt dat exacte computertekeningen in de ambachtelijke Hattemse klei gebrand worden. De mate van kleur, glans en verglazing wordt bereikt door de verschillende sterktes waarmee de laser in de klei brandt. Ter bescherming en variatie zijn ook lasereffecten in combinatie met geglazuurde tegels te zien. De resultaten laten verrassende technische effecten zien, maar ook de pure aarde (inclusief stukjes rivierschelp). Ze gaan over handmatig versus machinaal/digitaal.
 Bouwtekeningen assenrade in schalen |
